OKR (amaçlar ve önemli sonuçlar) nedir?

İş insanı ve mühendis Andy Grove genellikle 1970'lerde Intel'de geçirdiği süre boyunca amaçlar ve önemli sonuçlar (OKR) kavramını popüler hâle getirmesiyle bilinir. OKR; bireyler, ekipler ve kuruluşlar tarafından hedefler belirlemeye ve bunların sonuçlarını takip etmeye yardımcı olması için kullanır. John Doerr'in 2018 tarihli Measure What Matters (Önemli Olanları Ölçün) kitabına göre Grove bunu şu sözlerle ifade ediyor: "Önemli sonucun ölçülebilir nitelikte olması şarttır. Ancak sürecin sonunda genel duruma bakıp şunu sorabilirsiniz: Bu konuda başarılı olduk mu yoksa olamadık mı? Evet mi? Hayır mı? Bu kadar basit. Yoruma yer yok." ¹ Bu OKR'lerin doğrulanabilir ve sayısal bir değerle veya %0 ile %100 arasında bir ölçekte ölçülebilir olması gerekir. Bu çerçevede amaç, nihai hedef anlamına gelirken önemli sonuç ise bu amaca ulaşma yöntemini ifade eder.

OKR'ler, kuruluşların ortak çalışma ile ulaşacağı somut hedefler belirler. OKR'ler, uzun bir turnuvanın sonunda verilen ve ekibin kazanmak için uğraştığı kupa gibidir. Kuruluşların, ekiplerin veya bireylerin ulaşması gereken ölçülebilir hedef niteliğindedir. Doerr kitabında daha küçük start-up'lar için şunları söylüyor: "OKR'ler, şirketlerin oyunda kalmasını sağlayan araçlardır. Yapılandırılmış hedefler, destekçilere başarıyı ölçmek için bir kıstas verir." Ölçeği hızla genişleyen orta ölçekli şirketlerde OKR'ler ile ilgili düşünceleri ise şöyle: "Üst yönetim arasında paylaşılan bir dildir. Beklentileri netleştirir. Çalışanların dikey ve yatay düzlemde uyumlu olarak çalışmalarını sağlar." Daha büyük ölçekli kuruluşlar hakkında ise şu ifadelere yer veriliyor: "OKR'ler reflektörlü yol çizgileri gibidir. Siloların ötesine geçip birbirlerine çok uzak katkıda bulunanlar arasında bağlantı kurarlar."

Araştırmacılar Chris Mason ve Joe Kutter tarafından yürütülen popüler bir araştırmaya göre "OKR'lerin minimum seviyede kullanımı bile performans seviyelerinin artmasını, hatta bir çağrı merkezindeki saatlik satışlarda %8,5 artış görülmesini sağladı. OKR'lerin tutarlı kullanımı, kurumsal çalışanların daha yüksek bir performans grubuna geçme ihtimalinde %11,5'lik bir artışla sonuçlandı."²

İşletmenizde başarıyı ölçmek için Temel Performans Göstergeleri (KPI'lar) kullanılıyor olabilir. OKR'ler çoğu durumda KPI'ler ile bir arada kullanılabilir ancak onlardan daha geniş bir iş kapsamına hitap eder. KPI bir programa, projeye veya başka bir iş girişimine uygulanabilen bağımsız performans istatistiğidir. OKR ise sadece performansı ölçmekle kalmaz, aynı zamanda daha büyük bir kuruluş hedefi için bağlam sağlar. Örneğin bir KPI, satışlarda %X artışı hedefliyor olabilir. OKR ise marka sadakatini artırmayı amaçlarken geri dönen müşterileri %30 oranında artırma ve müşteri etkileşimi puanını %20 oranında yükseltme gibi önemli sonuçları kapsayabilir.

Doerr'in Harvard Business Review dergisine verdiği röportajda ifade ettiği gibi OKR'lerin avantajlarını hatırlamak için FACTS kısaltması kullanılabilir. Bu kısaltma; odaklanma (focus), uyum (alignment), bağlılık (commitment), takip (tracking) ve genişletme (stretching) kavramlarını ifade eder.³ Kuruluşlar birkaç amaca odaklanabilir ve bu amaçların her birindeki ilerleme durumunu ölçmek için birkaç önemli sonuç belirleyebilir. Bu da ekiplerin net ve somut bir amaca sahip olmasını sağlar. Ekipler ilerleyen süreçte bu büyük vizyona ulaşma konusunda uyumlu bir çalışma içine girebilir. Bağlılık, ekiplerin veya bireylerin sorumlu kalmak ve bu amaçlara ulaşmak için atacakları adımları özetledikleri süreçtir. Takip, OKR istatistiklerinin zaman içindeki değişiminin ölçülmesi anlamına gelir. Genişletme ise bireylerin veya kuruluşların kendilerini daha da büyük ve daha iddialı hedefler için teşvik etmelerine yardımcı olur.